Interview met Johan Blom

Op stap met Johan Blom - Gezicht van en brein achter de cursus 'Uw smartphone als GPS'

Waarom, hoe en met wie?

Waar komt jouw fietslust vandaan?
Fietsen deed ik vooral naar school en werk, dus niet als sport. Tijdens mijn studie veel geroeid, ook wedstrijden. Daar heb ik ontdekt hoe leuk afzien kan zijn. Het vakantiefietsen kwam pas later toen ik Marijke leerde kennen.
Wanneer is voor jou het idee ontstaan om op fietsvakantie te gaan?
Het idee van fietsvakantie kwam bij Marijke vandaan. Marijke op haar beurt was aangestoken door haar vader. Hij was een fervent wielrenner en had begin jaren tachtig meegedaan aan een fietstocht op Corsica, georganiseerd door Le Champion. Marijke was toen negen en het heeft zo’n indruk op haar gemaakt dat ze begin jaren negentig een fiets huurde en daarmee in het vliegtuig stapte om in Corsica te gaan fietsen. Toen Marijke en ik in 1995 ‘wat kregen’ kochten we allebei een goede fiets en gingen we op fietsvakantie. Sindsdien – nu inmiddels 25 jaar verder – hebben we zo goed als al onze vakanties op de fiets gedaan.
Waarom gaat een mens, volgens jou, in hemelsnaam op fietsvakantie?
Geheel onafhankelijk je eigen pad trekken, op eigen kracht en in je eigen tempo gaan waar je maar wilt. Het sportieve element en het zo nu en dan afzien moet je natuurlijk wel leuk vinden. Met een auto of openbaar vervoer gaat het ‘onderweg zijn’ aan je voorbij, je dommelt zelfs weg. Terwijl je er met de fiets midden in zit! Je voelt de hitte, kou, wind, regen, hellingen. Je ruikt en hoort de omgeving. Je beleeft het. Met een motor beleef je het ook nog wel, maar het maakt zo’n herrie waardoor je het geluid van de natuur en de rust om je heen uitsluit. Het gaat ons te snel en het is te makkelijk waardoor je minder voldaan aankomt. Bij wandelen – wat we ook enkele keren hebben gedaan – is de beleving nog intenser dan bij het fietsen maar dat gaat dan wat ons betreft te langzaam. En het sportieve element is bij wandelen ook heel anders, minder dynamiek. Bovendien, wandelen met veel bagage vind ik een stuk minder comfortabel dan met de fiets, maar daar zal een wandelaar het misschien niet mee eens zijn (zadelpijn om maar iets te noemen).
Wat betekent reizen – of ‘weg zijn’ – voor je?
Allereerst zorgeloosheid én –weer– onafhankelijkheid. Het enige waar je je onderweg over hoeft te bekommeren is eten, drinken en een slaapplek. Wat over het algemeen niet heel moeilijk is, en juist doordat je fietst ontzettend lekker! Picknicken onderweg en aankomen vinden wij één van de leukste momenten van een fietstocht. Dat je onderweg van alles meemaakt en mooie dingen ziet is mooi meegenomen... Bijna niks hoeven en daar druk mee bezig zijn, dat is voor ons de kern van reizen. Daarnaast treed je het onbekende tegemoet, je laat je verassen. Bij het plannen richt je je natuurlijk wel op ‘bekende’ landschappelijke en culturele bezienswaardigheden, maar die ‘ken’ je pas totdat je het in het echt ziet. Daarnaast kom je tijdens het fietsen nog eens allerlei niet geplande bezienswaardigheden tegen: een bijzonder insect, bloem, boom, dier, mens, koffietentje, wildkampeerplek, weggetje, landschap, tegenwind, tegenslagen, oplossingen, meevallers, etcetera. Deze trein aan ‘onverwachte bezienswaardigheden’ vinden wij vaak nog het leukst. Sinds we GPS-navigatie op de smartphone gebruiken op onze fiets- en wandeltochten ontdekken we in de gedetailleerde kaarten nóg veel meer ‘onbekends’ waardoor reizen er nóg leuker op is geworden. Reizen is wat ons betreft het onbekende ontdekken, je daardoor te laten verassen.

Wat zijn verplichte elementen voor jouw fietsvakantie?
Mooi en warm weer is een pré, want Marijke en ik beginnen pas te ontdooien bij temperaturen vanaf zo’n 25ºC. Rond de 30ºC leven we helemaal op. Het biertje bij aankomst smaakt dan ook zó ontzettend lekker! Lekker eten en drinken is ook verplicht. Of misschien wel een gevolg want het hoeft geen hoogstandje te zijn, gewoon de fietshonger stillen. Instant koffie met mariekoekjes is al genieten. Een croissant of ekmek met jam is niet te versmaden (terwijl ik thuis me neus ophaal voor instant-koffie of jam op brood). Qua route is afwisseling wel een voorwaarde: we houden zowel van kaal en uitgestrekt als van de bergen, met tussendoor een (rustige) kust. We willen namelijk uitzicht. Te lang opgesloten zitten in een dicht bos vinden we minder prettig. Qua type wegen geven we sterk de voorkeur aan autoluw, of beter nog, autovrij. Dit houdt in dat we vaak op afgelegen onverharde wegen fietsen. Aankomen doen we dan het liefst op een mooie camping. Of een wildkampeerplek waar je het hele landschap voor jezelf hebt. In Zuid-Oost Azië is kamperen echter nauwelijks een optie, dus daar genieten we van kneuterige of ransige hotelletjes.
Wanneer is voor jou een fietsvakantie geslaagd?
Als er aan de eerder genoemde reisvoorwaarden is voldaan. Dat lijkt heel wat, maar het enige wat je daarvoor hoeft te doen is een mooie route te plannen/kiezen en dan gebeurt het min of meer vanzelf als je eenmaal op weg bent. Heel simpel eigenlijk.
Fiets je graag samen met anderen of liever alleen? Kun je dat toelichten?
Ik fiets het liefst alleen, samen met Marijke... We houden namelijk ieder ons eigen tempo aan. We reizen dus wel samen, maar fietsen meestal een stuk(je) uit elkaar. We wachten dan bijvoorbeeld op elkaar bij afslagen, een koffietentje, boven op een bergpas, of als we iets bijzonders tegenkomen, zoals een kudde olifanten, een wombat of een dikke slang (al dan niet plat gereden). Tijdens het fietsen ben je heerlijk alleen met je eigen gedachten, en op de rustmomenten heb je elkaars gezelligheid. Voordat we met GPS-navigatie fietsten, moest ik bij elke serieuze afslag stoppen om elkaar niet kwijt te raken. Met GPS hebben we een geplande route dus dan kunnen we onbekommerd nog wat verder uit elkaar rijden. Naast de fietstochten met Marijke ga ik er soms ook alleen op uit, wat ook zijn bekoringen heeft. Je bent dan nóg onafhankelijker omdat je niks hoeft af te stemmen. Je kunt doen en laten wat het moment je ingeeft. Het wordt dan heel ‘stil’ en ‘opgeruimd’ in je hoofd. Ik stippel een globale route uit en kampeer dan meestal ‘wild’. ‘s Ochtends weet ik niet waar ik die nacht slaap. Bonnefooi optima forma. Dat vind ik gedurende een paar dagen héél leuk... en dan begin ik Marijke’s gezelligheid te missen, tijd om weer naar huis te gaan. Ik fiets per jaar zo’n drie maanden met Marijke en af en toe een weekje alleen, om aan te geven dat ik samen met Marijke fietsen toch een stuk leuker vind. Daarnaast fiets ik af en toe één dag of enkele dagen met een groepje vrienden. Dat is wéér een heel andere beleving. Heel gezellig maar niet zo onafhankelijk en zorgeloos als alleen of met Marijke.
Leer je jezelf beter kennen tijdens een fietsvakantie?
Lastige vraag. Je leert je eigen grenzen kennen, zeker als je die bewust opzoekt, en je verlegt ze gaandeweg. Je leert misschien wat beter relativeren. Zelfvertrouwen krijgt mogelijk een boost omdat je voor onverwachte situaties komt te staan, en je dan merkt dat het (bijna) altijd wel goed komt. Ik denk eerder dat (fiets)reizen je vormt. Wij zijn er in ieder geval blijer van geworden!

Waarheen?

Hoe bereid je je voor op zo’n reis?
Het voorbereiden begint vaak al maanden van te voren, des te langer de voorpret. Omdat we regelmatig op fietsreis gaan hebben we alle fiets- en kampeerspullen wel zo’n beetje op orde dus daar hoeven we niet veel aan voor te bereiden, gewoon van de plank pakken. Ik probeer altijd wel iets nieuws uit, maar dat is een beroepsdeformatie omdat ik in de reisfietswinkel (Beagle Bikes) werk. De voorbereiding betreft dus over het algemeen alleen de route en het regelen van de tickets. Afhankelijk van de reisbestemming ruim van te voren bij de GGD langs voor eventuele inentingen.
Waar maak je gebruik van om je route te bepalen/ vakantie samen te stellen?
Grof gezegd, het hele internet. Er zijn zoveel site’s die informatie hebben over een te plannen fietsroute. Van persoonlijke blog’s tot professionele websites. Enkele prof-sites met route-informatie: europafietsers.nl, bikepacking.com, bikemap.net, wikiloc.com. De website waar ik mijn routes zelf mee maak is bij voorkeur ridewithgps.com, en als goede tweede komoot.com. Ook gebruik ik op de iPad de navigatie-apps Pocket Earth (iOS), MapOut (iOS) en OsmAnd (Android & iOS) om de route vooraf én tijdens de reis mee te plannen. Ik gebruik alle drie de navigatie-apps omdat ik deze behandel tijdens mijn navigatie-cursussen en omdat ze ieder zo hun eigen specialisatie hebben. Om een trein te boeken is de treinreiswinkel.nl heel goed en om een vlucht te zoeken gebruik ik skyscanner.nl. Wij hebben nooit een fiets in de bus meegenomen maar daar is de website van fietsvakantiewinkel.nl een hele goede site voor (heb ik mij laten vertellen).
Welke periode en naar welk land/regio ga je het liefst?
Omdat ik in de reisfietswinkel Beagle Bikes werk en GPS-cursussen geef gaan wij buiten het Europese fietsseizoen. Rond september zoeken we zo’n vier weken zuidelijk Europa of de Balkan op. De Nederlandse winter duurt ons veel te lang dus die ontvluchten we door in januari en februari rond de evenaar of op het zuidelijk halfrond te gaan fietsen. Een groot deel van Zuid-Oost Azië is van december tot februari heel gunstig qua weer. Daarom is India één van onze favoriete bestemmingen, evenals Thailand en Laos. De zuidelijke helft van Australië voldoet ook aan onze weer-eisen. Argentinië, Chili en Brazilië zijn ook fijne bestemmingen in die periode.
Waar of welke route zou je nog graag eens willen fietsen?
Noord-Amerika staat hoog op het verlanglijstje, maar is qua periode voor ons niet handig omdat ik in de zomermaanden te druk ben met de fietswinkel en de GPS-cursussen. Dit geldt ook voor Kirgizië en de Stan-landen. De Zuidelijke Kaukasus (Armenië, Georgië en Azerbaijan) trekt ook onze aandacht, misschien komende september. De combinatie Peru, Bolivia en Noord Chili is een lang gekoesterde bestemming. Maar we gaan denk ik onze eerstvolgende winterreis naar Namibië, als we niet voor de derde keer op rij naar Australië gaan... In de Balkan hebben we ook nog volop keuze. Marokko zijn we gek genoeg nog niet geweest, wordt ook eens tijd. Nieuw-Zeeland zijn we al eerder geweest maar dat is bijna 20 jaar geleden, wordt misschien zachtjes aan weer eens tijd.
Aan welke route heb je de beste herinnering en waarom?
Dat vind ik een moeilijke vraag. We maken onze eigen routes dus we hebben weinig ervaring met beschreven routes à la Europafietsers.nl. Laat ik daarom een paar favoriete landen opnoemen. Albanië vanwege het ruige open berglandschap; Turkije vanwege de vriendelijke mensen, het grillige landschap en de mooie kust; de Andes ter hoogte van Santiago en Mendoza vanwege het alsmaar wisselende ruige en open berglandschap; Australië vanwege de open kale vlaktes, verlaten stranden, de bergachtige oost-kust, het unieke landschap en de bijzondere fauna en flora; India vanwege, tsja, India; Frankrijk vanwege de veelzijdigheid en de keur aan mooie passen en weggetjes. Spanje, Montenegro, Uruguay, Nicaragua, Canada... allemaal hebben ze zo hun bekoringen. Het lukt me niet om hier een keuze in te maken, sorry.
Heb je een voorbeeld van een dierbare herinnering?
Te veel om op te noemen, en te moeilijk om er één uit te kiezen, sorry.
Wat is de meest uitdagende of spannende situatie geweest tijdens een fietsvakantie?
De eerste keer in India met de fiets in de trein: liep heel gestroomlijnd, ging veel makkelijker dan we van te voren hadden gedacht. In vijf dagen de Andes over zonder dat er onderweg voorzieningen zouden zijn: was uiteindelijk – met de nodige voorbereiding – relatief eenvoudig. Bijna uitgedroogd in de woestijn in Chili, ging net goed omdat je toch best wel lang door kan zonder water. Twee leeuwinnen bij de tent in Oeganda die gelukkig meer trek hadden in wrattenzwijn dan in ons. Een zwarte beer in Canada die opeens mijn pad kruiste; de beer en ik stonden een moment verstijfd oog in oog, maar de beer koos ervoor om de confrontatie niet aan te gaan en vervolgde zijn weg. Door de jaren heen talloze slangen, die stuk voor stuk het hazepad kozen, evenals de kudde olifanten in Oeganda, en ook de joekels van monitor-leguanen in Australië (goanna’s) zetten het keer op keer op een lopen. Midden in de nacht gewekt worden door een blaffende roedel straathonden tijdens het wildkamperen zonder tent in Griekenland: de honden vonden ons waarschijnlijk misplaatst en doordat wij onverstoorbaar bleven liggen wisten ze niet goed wat ze met ons aanmoesten. Kortom, achteraf lijken sommige dingen een hele uitdaging totdat je ze aangaat en er achter komt dat het wel meevalt. Problemen onderweg lossen zich niet zozeer vanzelf op, maar wel gaandeweg (meestal), al dan niet met de nodige voorbereiding, hulp van medemensen of een snufje geluk. Of het probleem was er om te beginnen al niet. Al die beren op de weg gaan meestal op de vlucht zodra je in de buurt komt…
Houd je een blog bij?
Nee, we schrijven regelmatig een ronde-mail aan een select groepje (familie en vrienden). Het bijhouden van een blog voelt voor ons te veel als een verplichting. Naast het fietsen, site-seeing, picknicken en aankomen blijft er nog weinig tijd en fut over om iets te ‘moeten’ schrijven. Dat is juist ons idee van fietsreizen, (bijna) niks hoeven, en daar druk genoeg mee zijn.

Wat neem je mee, wat laat je thuis?

Ga je graag kamperen of kies je liever voor wat meer comfort bij een b&b of hotel?
Bij voorkeur kamperen we. We zoeken zo veel mogelijk de rustige en mooi gelegen campings. Als de omstandigheden goed zijn kamperen we ook graag wild. Met een mooie kampeerplek verleng je het onbezorgd buiten zijn. In een accomodatie (hotel, b&b, guesthouse) sluit je het buiten zijn abrupt af. Dat kan ook wel eens prettig zijn, sowieso bij slecht weer. Of in het drukkere Azië kan een hotelletje een welkom toevluchtsoord zijn (en is kamperen bovendien nauwelijks een optie).
Ben je een comfort-fietser of een grammenjager?
Ik fiets liever comfortabel, dus neem ik zo weinig mogelijk mee... Alles wat je meeneemt om comfort te hebben bij aankomst belemmert je tijdens het fietsen, zeker als je van bergen houdt en het liefst op onverharde wegen rijdt. Het fietst dus prettiger naarmate je minder meeneemt. Ja, ik ben dus een grammenjager. Ik heb gemerkt dat ik alsmaar met minder toe kan. Een washandje als handdoek volstaat voor mij, om maar een voorbeeld te noemen. In plaats van ‘normale’ fietstassen gebruik ik minimalistische tassen die je aan de fiets vastbindt, zogenaamde frametassen. Met de kleinere tassen en het weglaten van dragers, spatborden en een standaard spaar je in één klap zo’n 3 tot 5 kilogram uit! En omdat je in de tassen minder bagage kwijt kunt ‘dwing’ je jezelf om keuzes te maken in wat je thuis laat.
Op fietsvakantie gaan limiteert het aantal persoonlijke spullen en bezittingen om mee te nemen. Noem eens 3 dingen waar jij niet zonder kunt?
De smartphone. Niet vanwege de communicatie maar vanwege de navigatie-app. Voorheen zou ik een goede kaart als eerste genoemd hebben, maar dat heb je dus automatisch bij je met de juiste offline navigatie-app. Je ontdekt door de navigatie-app onderweg veel meer waardoor het reizen er écht nóg leuker op wordt. Een goed picknick-kleed is ook een must. De hoes waar we de fiets mee inpakken voor in het vliegtuig fungeert als riant picknickkleed. Verder nog een goede camera. Marijke en ik hebben allebei een compact-camera met een groothoek en een behoorlijk zoom-bereik. De camera op de smartphone schiet op deze twee punten te kort.
Vertel eens iets over jouw fiets. Heb je wellicht nog andere type fietsen? ( mtb/ race etc)
Ik heb nu een Santos 4.29. Dat is een mountain bike waarmee je ook fietsvakanties kunt houden. De meeste mountain bikes zijn niet sterk genoeg om met bepakking te kunnen fietsen, de 4.29 van Santos is daar een uitzondering op. Ik houd van onverharde wegen en bij ruige paadjes komt een verende voorvork goed van pas. Een verende voorvork komt alleen tot zijn recht als je niet te veel bagage (dood gewicht) op de fiets mee neemt. Voor een tour-fiets heeft het ook serieuze nadelen: duurder, zwaarder en het mechaniek kan stuk. Ik zou het niet aanraden als je de ruigere wegen liever vermijd. Dikke banden in combinatie met het gewicht van de bepakking maakt een verende voorvork bij de meeste tourfietsers overbodig.
Wat is jouw favoriete maaltje tijdens een fietsvakantie? Wil je dit recept met ons delen?
Pasta-salade! Heel makkelijk te maken en heerlijk fris. Pasta, komkommer, tomaat, paprika, feta, handje nootjes en klaar is kees. Deze ingrediënten zijn in elk land makkelijk te vinden en hebben het voordeel dat je het niet hoeft te koken, afgezien van de pasta natuurlijk. Indien voorhanden kun je het desgewenst opleuken met bijvoorbeeld broccoli, champignon, courgette, sperziebonen. De instant salade mix van calvé is de truc! Dit zijn kleine zakjes gedroogde kruidenmix, aan te maken met vocht en olie. Echter het vocht van de tomaat en de komkommer is genoeg. De olie is niet nodig en dat scheelt weer bij het afwassen omdat die niet vettig wordt. Eén zakje à 8 gram is genoeg voor drie pasta-salades.
Wat zijn de eerste 3 dingen waar je aan denkt bij het woord Fietsvakantiewinkel?
Leuke mensen, eerlijk advies, klantgericht en integer. Vrolijk. Snoepwinkeltje.
Vaak wordt ons gevraagd ‘Heb je nog tips voor me’? wat zou jij antwoorden?
Maak de dagafstanden niet te lang. Dan hoef je minder, en zie je meer. Neem een goede navigatie-app op je smartphone zodat je onderweg véél meer ontdekt. Neem een fiets met brede banden (50 of 55mm), zodat je de mooiere onverharde wegen niet hoeft te schuwen. Houd een flexibele routeplanning aan. Fiets eens door totdat het gaat schemeren en ga dan wildkamperen. Fietsen met ochtendlicht is mooi, maar avondlicht is zo mogelijk nog mooier!.

‘Over de Smartphone en je cursus’

Wanneer fietste jij zelf voor het eerste met met je “smartphone als gps”
Eind 2009 gebruikte ik voor het eerst een navigatie-app op mijn smartphone. Voor die tijd hebben we altijd prima met gedetailleerde papieren kaarten onze weg kunnen vinden. Maar met GPS-navigatie en gedetailleerde digitale kaarten op de smartphone ontdek je onderweg zo véél meer. En dat maakt reizen nóg leuker! Spannender ook, omdat je kunt gaan dwalen, zonder ooit nog te verdwalen.
Waarom navigeren met een smartphone en niet met een gps-toestel?
De kaart op het grote scherm van een smartphone is overzichtelijker en geeft meer details dan met een gewoon GPS-toestel waardoor je met de smartphone onderweg meer in de kaart zult ontdekken. De smartphone is ook gebruiksvriendelijker. En goedkoper, want je hebt al een smartphone…
Zijn er over 10 jaar nog fietsgidsen denk je?
Jazeker. De track (route) op de smartphone of gps-toestel is zeker geen vervanging van de fietsgids maar een toevoeging. Een fietsgids geeft allerhande informatie over de fietsroute, waaronder cultuur, geschiedenis, bezienswaardigheden, leuke slaapplekken en eetgelegenheden, zwaarte van de route, e.d. Ik betwijfel of het als een papieren boekje blijft bestaan. Een digitale vorm zoals de interactieve route app van de fietsvakantiewinkel is natuurlijk een hele mooie oplossing. De app heeft ook een navigatiemogelijkheid, maar dat is geen vervanging voor een gespecialiseerde navigatie-app die veel meer mogelijkheden biedt. Het blijft wat mij betreft dus een aanvulling op elkaar.
Waarom moet men naar jouw cursus?
Ik vind echt dat je jezelf te kort doet als je niet met GPS navigeert omdat het het reizen echt veel leuker maakt. Navigeren met de smartphone is heel laagdrempelig, je hebt namelijk al een volwaardig GPS-apparaat op zak. De navigatiecursus voor de smartphone die ik geef is voor iedereen geschikt, dus zowel de ‘digibeet’ als de ‘computernerd’. Het cursusmateriaal is opgebouwd uit oefeningen met stap-voor-stap schermvoorbeelden. De opzet is dus voor iedereen eenvoudig te volgen maar ik ga ook behoorlijk de diepte in. Navigeren is een kunde op zich, een goede navigatie-app is het gereedschap. Tijdens mijn cursus leer je dit gereedschap kundig gebruiken.